Jezus jako polityk

Nie uważam, by Jezus był tylko postacią historyczną. Wszelako w kulturze rzeczywiste istnienie mierzy się nie tyle faktami dotyczącymi biografii, co zasięgiem idei, które z daną postacią jest związana i która tę kulturę zmienia. Czy Jezus żył czy nie – mniejsza o to. Jego idea jest tak znacząca, że nie byłoby kultury europejskiej, nie byłoby świata w kształcie, jaki znamy, bez Niego.

Pełnił w nim różne funkcje, a jedną z nich była niewątpliwie funkcja polityczna. Polityka stanowi bowiem rodzaj intensywnych wysiłków nad zmianą, najczęściej nad melioracją relacji międzyludzkich, nad wzmocnieniem państwa i jego instytucji. Królestwo Jezusa było może nie z tego świata, ale niewątpliwie zostało, dzięki niemu, zainstalowane tu na Ziemi i jest ogromne zarówno jeśli chodzi o liczbę wiernych, jak i potęgę ziemskich instytucji.

Najważniejsza jednak część jego politycznej działalności to reforma. Jezus uczuł, w jaki sposób – nie uciekając się do gwałtu – można stawić czoło sobie i światu. Był w oczywisty sposób lewakiem. Radykalnym lewakiem. Nienawidził pysznych i możnych, pewnych siebie, faryzeuszy, kupców, zaspokojonych w poczuciu mocy i prawa, watażków, bogaczy i chciwców; przygarniał wzgardzonych i nędznych, prostytutki, rybaków i poborców podatkowych. Młodzieży Wszechpolskiej jednak nie spodobałby się z jeszcze innego powodu. Jezus nienawidził przemocy, nie lubił podziałów między ludźmi, zachęcał do nadstawiania drugiego policzka, a przede wszystkim budowania relacji opartych na równości i miłości.

Jakże mu daleko do dzisiejszej prawicy! Leszek Kołakowski w dawnym, pięknym tekście „Jezus Chrystus prorok i reformator” pisał o jego czterech szczególnych (lewackich) zasługach politycznych.

Po pierwsze – „zniesienie prawa na rzecz miłości”. Wrogowie pana Jezusa miłości nie lubią, zwłaszcza w sferze publicznej: tu liczy się władza, pięść i posłuszeństwo. Co prawda prawa też nie lubią, ale nie mają zamiaru zastępować go miłością, tylko innym prawem, gorszym.

Po drugie – „zniesienie przemocy między ludźmi”. Jeśli ze smutkiem możemy powiedzieć, że nie udało się, to nie ulega jednak wątpliwości, że pewne procesy zostały zapoczątkowane. Przemocy, relatywnie, w naszej części świata jest mniej i nie jest ona tak codzienna jak niegdyś, jej potępienie jest za to dość powszechne.

Po trzecie – „nie samym chlebem człowiek żyje”. Jak pisze Kołakowski, w całej kulturze europejskiej trwa nieustanny trud o uznanie dla wartości, które nie dają się sprowadzić do potrzeb fizycznego, życiowego zaspokojenia. Trud ten jest nieustanny, ale efekty gorsze jednak od oczekiwanych. Ludzie, a zwłaszcza duchowni lubią okopywać się coraz bardziej w zbiorach dóbr i roszczeń doczesnych.

Po czwarte – „zniesienie idei ludu wybranego”. W chrześcijaństwie nie masz Greczyna, Żyda, Rzymianina, ludzkość tworzy jeden lud, jedną wspólnotę! Oczywiście, powiedzą ci z prawicy: są swoi i obcy, są ludzie pierwszego sortu i drugiego sortu, są biali i ciapaci. Ale Jezus nigdy nie był z tych, co tak mówią. Był lewakiem, z wielkimi horyzontami. I tego się trzymajmy, ciesząc się z jego ponownego zmartwychwstania.

Magdalena Środa